สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิด พระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และพระราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ประทับคู่ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ณ อาคารกรมพระศรีสวางควัฒน โรงพยาบาลจุฬาภรณ์ และอาคารวิทยาลัยแพทยศาสตร์ศรีสวางควัฒน ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ เขตหลักสี่ กรุงเทพมหานคร

วันพฤหัสบดีที่ ๒๐ พฤศจิกายน ๒๕๖๘ เวลา ๑๕.๐๐ น. สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร มหาวชิราลงกรณวรราชภักดี สิริกิจการิณีพีรยพัฒน รัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิดพระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และพระราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ประทับคู่ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ณ อาคารกรมพระศรีสวางควัฒน โรงพยาบาลจุฬาภรณ์ และอาคารวิทยาลัยแพทยศาสตร์ศรีสวางควัฒน ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ เขตหลักสี่ กรุงเทพมหานคร ในการนี้ ศาสตราจารย์ ดร. สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี องค์ประธานและนายกสภาราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ เสด็จฯ เฝ้าทูลละอองพระบาทรับเสด็จ พร้อมด้วย พลเอก ดาว์พงษ์ รัตนสุวรรณ องคมนตรีและอุปนายกสภาราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ , ศ.เกียรติคุณ นพ.รัชตะ รัชตะนาวิน รักษาการรองเลขาธิการราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ จากนั้น เสด็จเข้าพลับพลาพิธีและประทับพระราชอาสน์ ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นายแพทย์รัชตะ รัชตะนาวิน รักษาการรองเลขาธิการราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ เข้าเฝ้าทูลละอองพระบาท ทูลเกล้าฯ ถวายสูจิบัตร แด่ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี และนายฐากูร พานิช รักษาการรองเลขาธิการราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ เข้าเฝ้าทูลเกล้าฯ ถวายสูจิบัตร แด่ ศาสตราจารย์ ดร. สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ตามลำดับ


โอกาสนี้ สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี องค์ประธานและนายกสภาราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ กราบบังคมทูลรายงานประวัติความเป็นมาและวัตถุประสงค์ของการจัดสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และ พระราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ประทับคู่ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ทั้งนี้ ทรงพระดำริให้ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ดำเนินการจัดสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และพระราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ประทับคู่ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติทั้ง ๓ พระองค์ ที่ทรงมีคุณูปการต่อปวงชนชาวไทย ทั้งในด้านการศึกษา การพัฒนาคุณภาพชีวิต ด้านการแพทย์แผนปัจจุบัน การพยาบาลและการสาธารณสุขของประเทศไทย โดยจัดสร้างอยู่ภายในพื้นที่โครงการโรงพยาบาลจุฬาภรณ์ส่วนต่อขยายเพิ่มเติมการให้บริการทางการแพทย์ ขนาด ๔๐๐ เตียง โครงการเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๙๐ พรรษา


จากนั้น สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินออกจากพลับพลาพิธี พร้อมด้วย สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ไปยังลานพระบรมราชานุสาวรีย์ ทรงกดปุ่มไฟฟ้าเปิดแพรคลุมพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร โดยมีทหารเกียรติยศ ถวายความเคารพ ดุริยางค์บรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี และเจ้าพนักงานประโคมกระทั่ง แตร มโหระทึก ทรงพระสุหร่าย ทรงเจิมแผ่นคำจารึก ทรงวางพุ่มดอกไม้ส่วนพระองค์ จากนั้น ทรงจุดธูปเทียนเครื่องทองน้อยถวายราชสักการะ ทรงคม จากนั้น สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ทรงวางพุ่มดอกไม้ส่วนพระองค์ ทรงจุดธูปเทียนเครื่องทองน้อยถวายราชสักการะ ทรงคม


สำหรับพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ฉลองพระองค์เครื่องแบบเต็มยศนายทหารพิเศษ กรมทหารราบที่ ๑ มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ ในพระราชอิริยาบถทรงยืน พระหัตถ์ขวาทรงถือพระคฑาจอมทัพภูมิพล พระหัตถ์ซ้ายทรงถือกระบี่และถุงพระหัตถ์ บนโต๊ะเคียงทอดพระมาลาทหารราชวัลลภสีขาวพู่สีดำ การหล่อด้วยเทคนิคโลหะทองแดง ขนาด ๑.๕ เท่าของพระองค์จริง ประดิษฐาน ณ ด้านหน้าอาคารกรมพระศรีสวางควัฒน โรงพยาบาลจุฬาภรณ์ โดยการออกแบบอาคารประดิษฐานพระบรมราชานุสาวรีย์ เป็นสถาปัตยกรรมไทยประยุกต์จากเอกลักษณ์ของพระมหาพิชัยมงกุฎในพระปรมาภิไธยย่อของ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร


พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงสนพระราชหฤทัยและทรงห่วงใยความเป็นอยู่ของประชาชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องสุขภาพอนามัย ซึ่งพระองค์ทรงตระหนักว่าปัญหาด้านสุขภาพอนามัยของประชาชนนั้นเป็นปัญหาสำคัญที่ต้องได้รับการแก้ไข ดังพระราชดำรัสที่ว่า “…ถ้าคนเรามีสุขภาพเสื่อมโทรม ก็จะไม่สามารถพัฒนาชาติได้ เพราะทรัพยากรที่สำคัญของประเทศชาติ ก็คือพลเมืองนั่นเอง…” ทรงริเริ่มโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริต่าง ๆ ครอบคลุมทั้งงานด้านการป้องกันโรค การส่งเสริมสุขภาพ การรักษาโรค การฟื้นฟูสมรรถภาพ และบูรณาการส่งเสริมการแพทย์และสาธารณสุขไทยให้ทัดเทียมสากล พระราชปณิธานอันแน่วแน่ในการแก้ไขปัญหาด้านสุขภาพอนามัยด้วยทรงมุ่งหวังให้ประชาชนชาวไทยได้มีสุขภาพพลานามัยที่สมบูรณ์แข็งแรงในทุกถิ่นฐาน เพื่อเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศชาติสืบไป การจัดสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ประดิษฐานอยู่ด้านหน้าอาคารกรมพระศรีสวางควัฒน โรงพยาบาลจุฬาภรณ์ เพื่อเป็นอนุสรณ์แห่งความจงรักภักดีและน้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณและเป็นแรงบันดาลใจให้บุคลากรทางการแพทย์ นักศึกษาของราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ ตลอดจนประชาชนทุกหมู่เหล่าได้ประจักษ์ในพระเกียรติคุณและดำเนินรอยตามพระยุคลบาทแห่งแนวพระราชดำริสืบไป


จากนั้น สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พร้อมด้วย สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี เสด็จฯ ประทับรถยนต์พระที่นั่ง ในการเสด็จฯ ไปยังลานพระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ประทับคู่ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ณ อาคารวิทยาลัยแพทยศาสตร์ศรีสวางควัฒน ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ เพื่อทรงประกอบพิธีเปิดพระราชานุสาวรีย์ฯ ในการนี้ ทรงกดปุ่มเปิดแพรคลุมพระรูป สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ประทับคู่ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี โดยมีทหารเกียรติยศ ถวายความเคารพ ดุริยางค์บรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมี และเจ้าพนักงานประโคมกระทั่ง แตร มโหระทึก ทรงพระสุหร่าย ทรงเจิมแผ่นคำจารึก ทรงวางพุ่มดอกไม้ส่วนพระองค์ จากนั้น ทรงจุดธูปเทียนเครื่องทองน้อยถวายราชสักการะ ทรงคม จากนั้น สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ทรงวางพุ่มดอกไม้ส่วนพระองค์ ทรงจุดธูปเทียนเครื่องทองน้อยถวายราชสักการะ ทรงคม


สำหรับ พระราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก อยู่ในพระราชอิริยาบถทรงยืน ประทับคู่ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ประทับพระเก้าอี้ทางเบื้องขวา การหล่อด้วยเทคนิคโลหะทองแดง ขนาด ๑.๕ เท่าของพระองค์จริง แท่นประดิษฐานพระราชานุสาวรีย์ ออกแบบเป็นสถาปัตยกรรมไทยประยุกต์ผสมผสานศิลปกรรมตะวันตก จากแนวคิดที่ทั้งสองพระองค์ได้นำความรู้ด้านสาธารณสุขจากต่างประเทศมาพัฒนาการแพทย์และสาธารณสุขของประเทศไทย โดย สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก พระองค์ทรงได้รับการยกย่องเป็น “พระบิดาแห่งการแพทย์แผนปัจจุบันและการสาธารณสุขของไทย” และ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ที่ทรงได้รับการเฉลิมพระเกียรติในฐานะ “พระมารดาแห่งการแพทย์ชนบท” พระราชานุสาวรีย์แห่งนี้ยังแสดงถึงความรัก ความผูกพัน และพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้ของทั้งสองพระองค์ ที่ทรงอุทิศพระวรกายและพระราชหฤทัยเพื่อการแพทย์และการสาธารณสุขของไทย นอกจากนี้ ลวดลายบนแท่นได้ออกแบบให้เป็นสัญลักษณ์ของดอกนาร์ซิสซัสซึ่งเป็นหนึ่งในดอกไม้ที่สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ซึ่งคนไทยทุกคนเทิดทูนพระองค์ท่านในฐานะสมเด็จย่า ทรงชื่นชอบ ด้านหลังแท่นประดิษฐาน มีแผ่นจารึกข้อความจากพระราชดำรัส สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ความว่า ขอท่านถือสุภาษิตว่า “ใจเขาใจเรา” ท่านอยากได้ความสบายแก่ตัวท่านอย่างไร ก็ควรพยายามให้ความสบายแก่คนไข้อย่างนั้น และหลักคำสอนของสมเด็จย่า “จงมีความนึกคิดและปฏิบัติ ในทางที่ดี ที่ถูก ที่เหมาะสม อยู่เสมอ”

ทั้งนี้ พระราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ประทับคู่ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ประดิษฐานอยู่ ณ อาคารวิทยาลัยแพทยศาสตร์ศรีสวางควัฒน ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ เป็นอาคารสูง ๑๒ ชั้น ซึ่งใช้สำหรับจัดการเรียนการสอนเพื่อสร้างแพทยศาสตรบัณฑิตที่เป็นผู้นำและนักวิจัยทางวิชาชีพด้านสุขภาพ วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีการแพทย์ การสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม ตามพันธกิจการดำเนินงานของราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ โดยมีอาคารหอพักนักศึกษาราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ สูง ๑๘ ชั้นตั้งอยู่ติดกัน
จากนั้น เสด็จพระราชดำเนินไปยังหอจดหมายเหตุและพิพิธภัณฑ์ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ ภายในอาคารวิทยาลัยแพทยศาสตร์ศรีสวางควัฒน ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ ซึ่งจัดสร้างขึ้นเพื่อเป็นการเผยแพร่พระเกียรติคุณพระราชกรณียกิจที่สำคัญทางด้านการแพทย์และการสาธารณสุขของพระมหากษัตริย์แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ และราชสกุลมหิดล ที่ทรงมีคุณูปการต่อปวงชนชาวไทยในการวางรากฐานด้านการศึกษา การพัฒนาการแพทย์แผนปัจจุบัน การสาธารณสุขไทย และเพื่อเป็นแหล่งการเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์แก่บุคลากร นักศึกษาราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ ในการสืบสานรักษาดำเนินตามรอยพระยุคลบาทในการบำเพ็ญตนมุ่งมั่นช่วยเหลือประชาชนให้มีสุขภาพที่ดีและมีคุณภาพชีวิตที่ได้มาตรฐาน ตลอดจนเป็นแรงบันดาลใจในการส่งเสริมการพัฒนาองค์ความรู้และส่งเสริมการสร้างสุขภาวะที่ดีแก่ประชาชนด้วยวิทยาการขั้นสูงนวัตกรรมและความเป็นเลิศ ตามวิสัยทัศน์พันธกิจของราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์


โอกาสนี้ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงฉายพระฉายาลักษณ์ร่วมกับ สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี และพระราชทานพระวโรกาสให้ สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ทูลเกล้า ฯ ถวายของที่ระลึกซึ่งเป็นภาพจิตรกรรม ชื่อภาพ สองศรีพี่น้อง วาดโดย นายปัญญา วิจินธนสาร ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) ประจำปี ๒๕๕๗ เป็นผลงานศิลปะแนว Pop Art ที่มีองค์ประกอบหลักของภาพเป็นรูปวงกลมมีภาพของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี และ สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี เมื่อครั้งยังทรงพระเยาว์ โดยมีสีสันหลากหลายให้ภาพดูร่าเริง สดใส ด้านบนของรูปวงกลมประกอบด้วยรูปวงรี ๒ รูป มาประกอบกันให้เป็นสัญลักษณ์รูปใบหน้าของกระต่าย หมายถึง ปีเถาะ ซึ่งเป็นปีนักษัตรของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ส่วนรูปวงกลมขนาดและสีต่าง ๆ กัน เป็นสัญลักษณ์ของสีประจำวันประสูติของแต่ละพระองค์ การเขียนภาพเป็นระนาบสองมิติ จัดวางองค์ประกอบของวงกลม น้ำหนักสีของวงกลมต่างช่วยให้เกิดมิติสร้างความลึกตื้นแบบลวงตาและแสดงความล่องลอยเคลื่อนไหวอยู่รอบ ๆ วงกลมที่เป็นศูนย์กลาง สร้างความสนุกสนาน เบิกบานใจของเนื้อหาในภาพ


จากนั้น ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นายแพทย์รัชตะ รัชตะนาวิน รักษาการรองเลขาธิการราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ กราบบังคมทูลเชิญเสด็จทอดพระเนตรนิทรรศการในหอจดหมายเหตุและพิพิธภัณฑ์ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ โดยภายในจำลองทางเข้าเป็นซุ้มประตูวิเศษไชยศรี ซึ่งเป็นประตูทางเข้าออกพระบรมมหาราชวังที่สำคัญที่สุด ทั้งนี้เพื่อให้ผู้เข้าชมได้มีความรู้สึกเสมือนได้เดินเข้าสู่ภายในอาณาบริเวณใต้ร่มพระบารมีของพระมหากษัตริย์ในราชจักรีวงศ์ โดยนิทรรศการส่วนแรกนี้จะแนะนำผู้ชมได้เรียนรู้ถึงประวัติศาสตร์ ต้นธารอภิบาลถิ่น การแพทย์และสาธารณสุขไทยใต้ร่มพระบารมีบรมราชจักรีวงศ์ ผ่านจอ LED ขนาดใหญ่ที่นำเสนอภาพหลักฐานทางประวัติศาสตร์พัฒนาการแพทย์และการสาธารณสุขไทยในกรุงรัตนโกสินทร์ พระราชกรณียกิจและเหตุการณ์ที่สำคัญทางด้านการแพทย์และการสาธารณสุขของพระมหากษัตริย์ในราชวงศ์จักรี พระราชดำริในการดูแลทุกข์สุขของพสกนิกรด้านการแพทย์การสาธารณสุข ซึ่งเป็นปัจจัยพื้นฐานสำคัญที่ยังผลให้อาณาประชาราษฎร์มีสุขภาพอนามัยที่ดี


ในส่วนที่สองจัดแสดงเกี่ยวกับพระอัจฉริยภาพ พระปรีชาสามารถทั้งเชิงศาสตร์และศิลป์ และพระราชกรณียกิจของ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี และพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทั้งในด้านการศึกษา การพัฒนาคุณภาพชีวิต การแพทย์ การพยาบาล และการสาธารณสุขของประเทศไทย ภายใต้แนวคิด กระแสสินธุ์แห่งรัก ราชสกุล “มหิดล” รากฐานสร้างการแพทย์และการสาธารณสุขไทยให้ทัดเทียมสากล และการสืบสานพระราชปณิธานในการดำเนินงานของศาสตราจารย์ ดร. สมเด็จเจ้าฟ้า ฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ทางด้านการศึกษา การแพทย์และการสาธารณสุข พระดำริในการจัดสร้างโรงพยาบาลจุฬาภรณ์ส่วนต่อขยายขนาด ๔๐๐ เตียง การจัดตั้งราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ เพื่อเป็นสถาบันการศึกษาสร้างแพทยศาสตรบัณฑิตที่เป็นผู้นำและนักวิจัยทางวิชาชีพด้านสุขภาพ วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีการแพทย์ การสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม และที่มาของแนวพระดำริในการจัดสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์ ณ อาคารกรมพระศรีสวางควัฒน โรงพยาบาลจุฬาภรณ์ และพระราชานุสาวรีย์ ณ อาคารวิทยาลัยแพทยศาสตร์ศรีสวางควัฒน ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ ซึ่งในส่วนนี้ได้จัดแสดงประติมากรรมต้นแบบ พระบรมรูปหล่อพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และประติมากรรมต้นแบบ พระรูปหล่อสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ประทับคู่กับสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ซึ่งทรงมีพระวินิจฉัยเลือกพระบรมฉายาลักษณ์ทั้งสององค์ เป็นภาพถ่ายแบบสองมิติ พระราชทานให้ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์นำมาจัดสร้างเป็นพระบรมราชานุสาวรีย์และพระราชานุสาวรีย์ เป็นผลงานประติมากรรมแบบสามมิติสองชิ้นงาน ด้วยมีพระประสงค์ส่งต่อถ่ายทอดประวัติศาสตร์ผ่านงานศิลปะ สื่อสัญลักษณ์ความหมายอันเป็นมิ่งมหามงคล เป็นขวัญและกำลังใจพร้อมกับการรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณที่มีต่อพสกนิกรทุกหมู่เหล่าอย่างหาที่สุดมิได้


ภายในหอจดหมายเหตุและพิพิธภัณฑ์ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ ยังได้จำลองวัตถุจัดแสดงผลงานทรัพย์สินทางปัญญาในพระปรมาภิไธยของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในฐานะที่ทรงเป็นพระบิดาแห่งเทคโนโลยีของไทย อันแสดงถึงพระปรีชาสามารถในการศึกษา ค้นคว้า และนำเทคโนโลยีสมัยใหม่มาประยุกต์ใช้เพื่อแก้ไขปัญหาและพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชน ทรงเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรกและพระองค์เดียวของโลก ที่ได้รับการถวายการรับจดทะเบียนสิทธิบัตรและอนุสิทธิบัตร ทรงเป็นแบบอย่างในการเป็นนักประดิษฐ์คิดค้น สร้างสรรค์ และพัฒนาเทคโนโลยีของไทยขึ้นมาใช้เอง และจำลองวัตถุจัดแสดงโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริด้านการแพทย์และการสาธารณสุข อาทิ “เรือเวชพาหน์” โครงการหน่วยแพทย์เคลื่อนที่ทางน้ำพระราชทาน โครงการหน่วยทันตกรรมเคลื่อนที่พระราชทาน ฯลฯ อันแสดงถึงพระราชปณิธานอันแน่วแน่ในการแก้ไขปัญหาด้านสุขภาพอนามัย โดยทรงมุ่งหวังให้ประชาชนชาวไทยได้มีสุขภาพพลานามัยที่สมบูรณ์แข็งแรงในทุกถิ่นฐาน รวมทั้งการประมวลภาพถ่ายแห่งความทรงจำเพื่อน้อมรำลึกถึงพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร จากการเสด็จพระราชดำเนินทรงเยี่ยมราษฎรทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ สะท้อนถึงพระราชกรณียกิจอันยิ่งใหญ่ในการพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนทั่วประเทศ โดยเฉพาะพื้นที่ห่างไกลอันแสดงให้เห็นถึงความผูกพันที่ลึกซึ้งระหว่างพระองค์กับราษฎรผ่านการเสด็จพระราชดำเนินไปในพื้นที่ต่าง ๆ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระราชโอรสและพระราชธิดาโดยเสด็จด้วยจึงทำให้ทุกพระองค์ทรงซึมซับและทอดพระเนตรเห็นความยากลำบากตลอดจนปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นแก่ประชาชนด้วยพระองค์เอง ทรงเป็นต้นแบบและทรงเป็นแรงบันดาลพระทัยแก่พระราชโอรสและพระราชธิดาทุกพระองค์ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตตลอดจนทรงวางรากฐานการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน โดยมีประชาชนเป็นศูนย์กลาง จากนั้น เสด็จไปทอดพระเนตรโซนผลิตภัณฑ์การกุศล ชุด เสืออวกาศ ภาพวาดฝีพระหัตถ์ใน สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ของร้านมูลนิธิศรีสวางควัฒน ในพระอุปถัมภ์ฯ จากนั้นเสด็จฯ ไปยังบริเวณจุดฉายพระฉายาลักษณ์ ด้านหน้าหอจดหมายเหตุและพิพิธภัณฑ์ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ทรงฉายพระฉายาลักษณ์ ร่วมกับ ศาสตราจารย์ ดร. สมเด็จเจ้าฟ้า ฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี พร้อมคณะ จำนวน ๒ ชุด โดยมีคณะผู้บริหาร แพทย์ พยาบาล บุคลากร นักศึกษาของราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ พร้อมเพรียงเฝ้าทูลละอองพระบาทรับเสด็จ ในการนี้ ทรงลงพระนามาภิไธยลงในสมุดที่ระลึก ตามลำดับ


ทั้งนี้ พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรและพระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ประทับคู่สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี จัดสร้างขึ้นจากพระดำริของสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี เพื่อนำมาประดิษฐานอยู่ภายในพื้นที่โครงการโรงพยาบาลจุฬาภรณ์ส่วนต่อขยายเพิ่มเติมการให้บริการทางการแพทย์ ขนาด ๔๐๐ เตียง โครงการเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๙๐ พรรษา เพื่อน้อมรำลึกถึงพระมหากษัตริย์ผู้ทรงเป็นที่รักยิ่งของปวงชนชาวไทย และเพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติทั้ง ๓ พระองค์ ที่ทรงมีคุณูปการต่อปวงชนชาวไทย ทั้งในด้านการศึกษา การพัฒนาคุณภาพชีวิต ด้านการแพทย์แผนปัจจุบัน การพยาบาลและการสาธารณสุขของประเทศไทย อีกทั้งเป็นอนุสรณ์แห่งความจงรักภักดีและน้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ และเป็นแรงบันดาลใจให้บุคลากรทางการแพทย์ นักศึกษาของราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ และประชาชนทุกหมู่เหล่าได้ร่วมน้อมรำลึกถึงพระเมตตาและดำเนินรอยตามเบื้องพระยุคลบาทแห่งแนวพระราชดำริสืบไป