ความรู้ทางเดินอาหารหรือระบบย่อยอาหาร

ทางเดินอาหารหรือระบบย่อยอาหาร ทำงานอย่างไร ?

การทำงานอย่างมีสปิริตของระบบในร่างกายเราตั้งแต่ ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ตับ ถุงน้ำดี ลำไส้เล็ก ตับอ่อน ลำไส้ใหญ่ ทวารหนัก

เรามาทำความรู้จักกับระบบย่อยอาหารว่ามีอวัยวะส่วนใดบ้างที่มีความเกี่ยวข้อง

  1. ปาก

ปาก

ประกอบไปด้วย
– ริมฝีปาก
– ฟัน ทำหน้าที่ตัดบดเคี้ยวอาหารให้มีขนาดเล็กลง หรือละเอียด
– ลิ้นทำหน้าที่คลุกเคล้าอาหารร่วมกับน้ำลาย ให้อาหารที่รับประทานไปอ่อนนุ่ม และในน้ำลายจะมีเอนไซม์ที่ช่วยย่อยคาร์โบไฮเดรต ตอนที่เรากลืนอาหารส่งต่อไปยังคอหอย ผ่านไปสู่หลอดอาหาร

ประกอบไปด้วย ริมฝีปาก มีฟันทำหน้าที่ตัดบดเคี้ยวอาหารให้มีขนาดเล็กลง หรือละเอียด มีลิ้นทำหน้าที่คลุกเคล้าอาหารร่วมกับน้ำลาย ให้อาหารที่รับประทานไปอ่อนนุ่ม และในน้ำลายจะมีเอนไซม์ที่ช่วยย่อยคาร์โบไฮเดรต ตอนที่เรากลืนอาหารส่งต่อไปยังคอหอย ผ่านไปสู่หลอดอาหาร

2. หลอดอาหาร

หลอดอาหาร

มีลักษณะเป็นท่องผนังซึ่งประกอบด้วย กล้ามเนื้อที่หดและคลายตัวเพื่อรับส่งก้อนอาหารจากปากส่งต่อไปยังกระเพาะอาหาร

มีลักษณะเป็นท่องผนังซึ่งประกอบด้วย กล้ามเนื้อที่หดและคลายตัวเพื่อรับส่งก้อนอาหารจากปากส่งต่อไปยังกระเพาะอาหาร

3. กระเพาะอาหาร

กระเพาะอาหาร

มีลักษณะเป็นถุงรูปตัวเจ รับอาหารต่อมาจากหลอดอาหารและมีหูรูดที่ส่วนต่อกับหลอดอาหารทำให้อาหารไม่สามารถย้อนกลับทางเดิมได้

ส่วนประกอบของกระเพาะอาหาร
– กล้ามเนื้อผนังด้านในขรุขระ มีกรดและเอนไซม์สำหรับย่อยโปรตีน เมื่อผ่านการย่อยให้เป็นของเหลวข้นในกระเพาะอาหาร
– ส่วนปลายของกระเพาะอาหารจะกับลำไส้เล็กและมีหูรูดที่ควบคุมการเคลื่อนที่ของอาหาร จากกระเพาะหารไปต่อไปยังลำไส้เล็ก การหดตัวและคลายตัวของกล้ามเนื้อที่ผนัง นอกจากจะทำให้อาหารมีขนาดเล็กลงและคลุกเคล้ากับกรอดและเอนไซม์ได้ดีแล้วยังมีส่วนช่วยในการดันให้อาหารผ่านหูรูดไปยังลำไส้เล็กต่อไปได้อีก

มีลักษณะเป็นถุงรูปตัวเจ รับอาหารต่อมาจากหลอดอาหารและมีหูรูดที่ส่วนต่อกับหลอดอาหารทำให้อาหารไม่สามารถย้อนกลับทางเดิมได้

ส่วนประกอบของกระเพาะอาหาร

  • กล้ามเนื้อผนังด้านในขรุขระ มีกรดและเอนไซม์สำหรับย่อยโปรตีน เมื่อผ่านการย่อยให้เป็นของเหลวข้นในกระเพาะอาหาร
  • ส่วนปลายของกระเพาะอาหารจะกับลำไส้เล็กและมีหูรูดที่ควบคุมการเคลื่อนที่ของอาหาร จากกระเพาะหารไปต่อไปยังลำไส้เล็ก การหดตัวและคลายตัวของกล้ามเนื้อที่ผนัง นอกจากจะทำให้อาหารมีขนาดเล็กลงและคลุกเคล้ากับกรอดและเอนไซม์ได้ดีแล้วยังมีส่วนช่วยในการดันให้อาหารผ่านหูรูดไปยังลำไส้เล็กต่อไปได้อีก

4. ลำไส้เล็ก

ลำไส้เล็ก

เป็นอวัยวะที่ต่อจากกระเพาะอาหาร มีลักษณะเป็นท่อยาวขดไปมาอยู่ในช่องท้อง เป็นอวัยวะสุดท้ายในทางเดินอาหารที่มีกระบวนการย่อยอาหาร เมื่ออาหารเคลื่อนที่ผ่านลำไส้เล็กจะมีเอนไซม์จากลำไส้เล็กมาย่อยดปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน โดยจะทำงานร่วมกันกับน้ำดีจากตับและเอนไซม์จากตับอ่อน ซึ่งการย่อยอาหารจะเสร็จสิ้นที่ลำไส้เล็ก นอกจากนี้ลำไส้เล็กยังมีหน้าที่สำคัญในการดูดซึมสารอาหารทุกประเภทอีกด้วย ทั้งโปรตีนคาร์ไบไฮเดรต ไขมัน น้ำ รวมทั้งเกลือแร่และวิตามินที่ละลายออกมาจากอาหาร ทั้งหมดจะถูดดูดซึมเข้าสู่หลอดเลือดและท่อน้ำเหลืองบริเวณผนังด้านในของลำไส้เล็ก ซึ่งมีลักษณะยื่นออกมาคล้ายนิ้วมือขนาดเล็กเป็นจำนวนมาก

เป็นอวัยวะที่ต่อจากกระเพาะอาหาร มีลักษณะเป็นท่อยาวขดไปมาอยู่ในช่องท้อง เป็นอวัยวะสุดท้ายในทางเดินอาหารที่มีกระบวนการย่อยอาหาร เมื่ออาหารเคลื่อนที่ผ่านลำไส้เล็กจะมีเอนไซม์จากลำไส้เล็กมาย่อยดปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน โดยจะทำงานร่วมกันกับน้ำดีจากตับและเอนไซม์จากตับอ่อน ซึ่งการย่อยอาหารจะเสร็จสิ้นที่ลำไส้เล็ก นอกจากนี้ลำไส้เล็กยังมีหน้าที่สำคัญในการดูดซึมสารอาหารทุกประเภทอีกด้วย ทั้งโปรตีนคาร์ไบไฮเดรต ไขมัน น้ำ รวมทั้งเกลือแร่และวิตามินที่ละลายออกมาจากอาหาร ทั้งหมดจะถูดดูดซึมเข้าสู่หลอดเลือดและท่อน้ำเหลืองบริเวณผนังด้านในของลำไส้เล็ก ซึ่งมีลักษณะยื่นออกมาคล้ายนิ้วมือขนาดเล็กเป็นจำนวนมาก

5. ลำไส้ใหญ่

ลำไส้ใหญ่

มีลักษณะเป็นท่อ มีหน้าที่ดูซึมน้ำและเกลือแร่จากกากอาหารที่ย่อไม่ได้หรือย่อยไม่หมดจากลำไส้เล็กทำให้กากอาหารมีความแข็งตัวขึ้นส่วนของปลายลำไส้ใหญ่มีลักษณะตรงเป็นที่เก็บรวบรวมกากอาหารก่อนส่งไปยังทวารหนัก

มีลักษณะเป็นท่อ มีหน้าที่ดูซึมน้ำและเกลือแร่จากกากอาหารที่ย่อไม่ได้หรือย่อยไม่หมดจากลำไส้เล็กทำให้กากอาหารมีความแข็งตัวขึ้นส่วนของปลายลำไส้ใหญ่มีลักษณะตรงเป็นที่เก็บรวบรวมกากอาหารก่อนส่งไปยังทวารหนัก

6. ทวารหนัก

ทวารหนัก

เป็นช่องเปิดที่อยู่ส่วนท้ายสุดของทางเดินอาหาร ทำหน้าขับกากอาหาร หรือที่เราเรียกว่าอุจาระ ออกสู่ภายนอกร่างกาย

เป็นช่องเปิดที่อยู่ส่วนท้ายสุดของทางเดินอาหาร ทำหน้าขับกากอาหาร หรือที่เราเรียกว่าอุจาระ ออกสู่ภายนอกร่างกาย

7.ตับอ่อน

ตับอ่อน

มีลักษณะคล้ายใบไม้ มีตำแหน่งอยู่ด้านหลังของกระเพาะอาหาร ตับอ่อนไม่ได้เป็นทางผ่านของอาหาร แต่มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการย่อยอาหารโดยสร้างเอนไซม์ส่งไปยังลำไส้เล็กเพื่อช่วยย่อยโปรตีน คาร์โบไฮเดรต และไขมัน

มีลักษณะคล้ายใบไม้ มีตำแหน่งอยู่ด้านหลังของกระเพาะอาหาร ตับอ่อนไม่ได้เป็นทางผ่านของอาหาร แต่มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการย่อยอาหารโดยสร้างเอนไซม์ส่งไปยังลำไส้เล็กเพื่อช่วยย่อยโปรตีน คาร์โบไฮเดรต และไขมัน

8. ตับและถุงน้ำดี

ตับและถุงน้ำดี

เป็นอวัยที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในบรรดาอวัยวะในช่องท้อง ไม่ได้เป็นทางผ่านอาหาร แต่มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการย่อยอาหารโดยสร้างน้ำดีส่งไปเก็บที่ถุงน้ำดี มีลักษณะเป็นถุงมีท่อต่อไปยังสำไล้เล็กส่วนต้น น้ำดีช่วยในการแตกตัวของไขมันในอาหาร

เป็นอวัยที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในบรรดาอวัยวะในช่องท้อง ไม่ได้เป็นทางผ่านอาหาร แต่มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการย่อยอาหารโดยสร้างน้ำดีส่งไปเก็บที่ถุงน้ำดี มีลักษณะเป็นถุงมีท่อต่อไปยังสำไล้เล็กส่วนต้น น้ำดีช่วยในการแตกตัวของไขมันในอาหาร

ข้อมูลจาก สสวท.